Risk Yönetimi

Kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesi konusunda en önemli hususlardan biri risk yönetimidir.

Yükümlüler, işletme büyüklüklerini, iş hacimlerini ve gerçekleştirdikleri işlemlerin niteliğini gözeterek bir risk yönetimi politikası oluşturmak zorundadırlar. Risk yönetim politikasının amacı; yükümlünün maruz kalabileceği risklerin tanımlanması, derecelendirilmesi, izlenmesi, değerlendirilmesi ve azaltılmasını sağlamaktır. Riskler; en az şu üç ana başlık altında toplanır. Bunlar;

• Hizmet riski
• Müşteri riski
• Ülke riski

Yükümlüler;

• Yüksek risk grubundaki müşteri ve işlemleri,
• Riskli ülkelerle gerçekleştirilen işlemleri,
• Karmaşık ve olağandışı işlemleri,

izlemek ve kontrol etmek zorundadır.

Daha da detaylandıracak olursak;

• Risk politikasına göre belirlenecek tutarın üzerindeki işlemlerin, müşteri profili ile uyumlu olup olmadığı örnekleme yöntemi ile kontrol edilmelidir.
• Birlikte ele alındıklarında, kimlik tespiti yapılmasını gerektiren tutarı aşan bağlantılı işlemlerin izlenmesi ve kontrolü sağlanmalıdır.
• Müşteri tarafından yürütülen işlemin; müşterinin, işine, risk profiline ve fon kaynaklarına dair bilgiler ile uyumlu olup olmadığının iş ilişkisi süresince devamlı olarak izlenmesi gerekmektedir.
• Yüz yüze olmayan işlemler yapılmasını mümkün kılan sistemler kullanılarak gerçekleştirilen işlemlerin izlenmesi ve kontrol edilmesi sağlanmalıdır.

Yüz yüze olmayan işlemlerde; sürekli iş ilişkisi tesisinde, hesaba para yatırma, hesaptan para çekme ve elektronik transfer gibi işlemlere özel dikkat göstererek takip edebilmek, müşterinin mali profiline ve faaliyetlerine uygun olmayan veya faaliyetleriyle ilgisi bulunmayan işlemleri yakından izlemek, tutar ve işlem sayısı limiti belirlemek ve bunların risk skoru üzerindeki etkilerini izleyebilmek adına gerekli tedbirlerin alınması zorunlu kılınmaktadır.

Özetlemek gerekirse; yükümlülerin, yukarıdaki kontrol ve izleme faaliyetlerini de kapsayacak şekilde; hizmetlerin, işlemlerin ve müşterilerin risklere göre derecelendirilmesi ve sınıflandırılmasını sağlayan gerekli sistemleri oluşturması beklenmektedir.

Bu risk sınıflandırmasına göre; müşterinin gerçekleştirdiği her bir işleme yönelik; müşterinin mesleği, ticari faaliyetleri, iş geçmişi, mali durumu, risk profili ve fon kaynaklarına dair bilgiler de göz önünde bulundurularak risk skorları oluşturulmasını sağlayan sistemlerin kullanılması fayda sağlayacaktır. Oluşturulan risk skorları neticesinde müşterilerin bu sistemler aracılığıyla risk seviyeleri (düşük, orta, yüksek riskli müşteri vb.) daha sağlıklı belirlenecek ve riskli müşterilerin daha sıkı takibi yapılabilecektir. Bu sayede; riskli müşteri, işlem veya hizmetlerin izlenmesi ve kontrol edilmesi, risklerin azaltılması için gerekli tedbirlerin alınması sağlanacaktır.

Böylelikle; yükümlüler açısından özel dikkat gerektiren işlemlerin tespiti ve takibi daha kolay olacak ve alınması gereken tedbirler zamanında alınacaktır.